Vardzia bestaat uit een complex van grotten, tunnels en kamers die in de rotsen zijn uitgehouwen. Er zijn ongeveer 600 tot 750 grotten in totaal, waarvan sommige zijn ingericht als woonruimtes, kloosters, kerken en zelfs een tronk. De grotten zijn verbonden door een reeks van tunnels en trapjes, wat het een uitdaging maakt om te navigeren.
Vardzia is ook bekend om zijn ingenieuze water- en irrigatiesystemen, die werden gebouwd om water van de rivier Mtkvari te leveren aan de grotten. Er zijn nog steeds talrijke kanalen, stuwen en reservoirs te zien in het complex, die getuigen van de technologische vaardigheden van de middeleeuwse Georgiërs.
Naast zijn historische en culturele waarde, is Vardzia ook een prachtige plek om te bezoeken vanwege de prachtige natuur van de omgeving. Er zijn talloze wandelpaden en uitzichtpunten in de bergen rond Vardzia, waar bezoekers kunnen genieten van panoramische uitzichten over het complex en de omgeving.
De grottenstad:
12e eeuw
De grottenstad met de woningen en het koninklijk klooster werd voornamelijk gebouwd in de twaalfde eeuw, tussen 1156 en 1203, over een lengte van 500 meter. De stad ligt op een gemiddelde hoogte van 1.300 meter in de hoge rotswand, de bovenste grotwoning ligt op een hoogte van 1.462 meter.
De huidige woningen zijn uitgehakt op zes tot zeven verdiepingen aan de westzijde en op dertien verdiepingen aan de oostzijde met veel trappen en terrassen. De meeste grotwoningen zijn onderling verbonden met tunnels.
Oorspronkelijk was Vardzia een vrij grote stad met ruim 3.000 woningen op negentien verdiepingen maar een aardbeving in het jaar 1283 veroorzaakte grote schade, er zijn nu nog 600 tot 750 grotwoningen te zien en een aantal kerken waaronder het robuuste klooster.
